Inhoud:
Wat zijn pil pil kruiden?
Ik neem je even mee: je zit ergens rond de Balearen. Temperatuurtje is goed en de wijn koud. Je prikt wat garnalen pil pil en af en toe doop je je broodje in de knoflook-achtige pittige olie. Een salade ernaast geeft je dat frisse gevoel als je wilt, maar eigenlijk is zo’n knoflook smaak wel lekker. Begrijp je dat wij gek zijn op pil pil? Maar wat zijn pil pil kruiden precies en wat kun je er allemaal mee maken? En wat is het verschil tussen pil pil en piri piri?
Ik begin met het verschil tussen piri piri en pil pil kruiden, want die worden nogal eens door elkaar gehaald.
- Wat zijn pil pil kruiden?
- De pil pil kruiden als mix
- Recepten met pil pil kruiden
- Wat is het verschil tussen piri piri en pil pil kruiden?
- Verschillende soorten chilipepers
- Chilipepers en gezondheid
- Pil pil zelf kweken
1 Wat zijn pil pil kruiden?
De piri piri is een kleine, hete chilipeper (Capsicum frutescens). De peper komt oorspronkelijk uit Zuid-Amerika. De peper werd al eeuwen geleden in Mexico gebruikt door de Maya’s en Azteken.
Portugese ontdekkingsreizigers brachten de peper van Brazilië naar Portugal en zijn Afrikaanse koloniën als Mozambique, Mombasa en Angola. In deze koloniën kreeg de peper de naam “piri piri”. In het Swahili betekent dit “rode duivel” maar in de Franstalige delen wordt het ook wel pil pil genoemd.
Omdat de Indiërs, die zich in de 17e eeuw in Afrika vestigden, een kruidenmix van de peper maakten, is het ook als mengsel op de markt gekomen. De Portugezen namen de piri piri peper weer mee terug naar Portugal, waar het een nationale kruidenmix is geworden.
De Spanjaarden ontdekten de chilipeper (door Columbus) in Mexico en brachten in de 1514 de peper naar Spanje.
2 De pil pil kruiden als mix
Pil pil is dus een chilipeper, maar je komt ‘m ook heel vaak tegen als sausje of kruidenmix.
Ieder land en iedere streek en familie stelde zijn eigen mengsel samen waar ze de naam pil pil aan gaven, maar meestal zit er knoflook, citroen, zout en natuurlijk de chilipeper in.
Het meest eenvoudigste mengsel bestaat uit cayennepeper, chilipeper, knoflook en keukenzout, maar dan hebben we het over basics.
Omdat wij zo’n fan zijn van pil pil hebben we natuurlijk zelf ook een kruidenmix ontwikkeld: de Spice it Up! In de Spice it Up kruiden zit paprika, chilipeper, zeezout, peper, mosterd, uien en knoflook. Lekker is om dan verse citroen toe te voegen bij bijvoorbeeld kip, omdat je kip daar lekker juicy door blijft.
We gebruiken het zo vaak dat het geen zit heeft om het potje weg te zetten. Staat dus eigenlijk haast chronisch op onze aanrecht. Zeker als je van een beetje pit houdt, maar geen zin hebt in gewone gemalen zwarte of witte peper, dan mag spice it up niet ontbreken in je kruidenkast. Hij is intens eenvoudig te gebruiken: over een gebakken ei, in een omelet, in de (pompoen)soep, garnalen, gehakt, curry, champions, door een saus, spaghetti, maken er boter of olie van, te veel om op te noemen. Ook lekker om wat van deze mix toe te voegen als je al een andere kruidenmix hebt gebruikt: zo krijgt je huidige mix net wat meer body.
3 Recepten met pil pil kruiden
De lekkerste kip piri piri
Uiteraard kan je er ook kip piri piri mee maken. Leg de kip dan in een marinade van olie, knoflook, Spice it Up! kruiden, een beetje oregano en als je het helemaal lekker wilt maken, gooi er een scheutje tequila en citroen bij. Als je geen tequila hebt, dan kan je er ook wijnazijn of alleen citroen bij doen. Hierdoor wordt het vlees lekker mals. Gooi de kip samen met de marinade in een ovenschaal en zet ‘m ongeveer 15-20 minuten in de oven op 200 graden. Kan niet mislukken dit recept.
Garnalen pil pil
Dit is mijn persoonlijke favoriet: garnalen pil pil. Het is extreem simpel om te maken en je kunt dit recept op de BBQ klaarmaken, in een wokpan of in een oven. Ben je vegetariër of ga je een dagje zonder vlees? Vervang de garnalen dan voor champignons.
Kip pil pil van de BBQ
Als je de kip pil pil klaarmaakt zoals ik hierboven heb beschreven, heb je er een lekkere pittige knoflookolie bij. Wil je liever kip op de barbecue klaarmaken met een top smaak? Ga dan voor de kip pil pil van de BBQ.
4 Wat is het verschil tussen piri piri en pil pil kruiden?
Wij zijn gek, maar dan ook ontzettend gek op gamba’s pil pil en op kip piri piri. Zeker als we op Ibiza zijn eten we het dan echt heel vaak. Lekker op het terras zitten met de zon in je giecheltje, glaasje wijn, stokbrood en een salade erbij, dat is echt genieten. Je ziet het al: piri piri en pil pil lijken op elkaar, dus zeker als we in het buitenland waren, is het regelmatig voorgekomen dat we het verkeerde hebben besteld. Dus hoe zit dat nu precies? Pil pil en piri piri kruiden zijn 2 verschillende namen voor hetzelfde. De piri piri kruiden in de vroegere koloniën van Afrika werden ook wel pil pil genoemd, vandaar de verwarring soms.
Zo heb je in Spanje gamba’s pil pil en gamba’s aioli. Deze gerechten komen met name uit zuid Spanje en hoewel ze een andere benaming hebben, zijn ze eigenlijk hetzelfde. Ze staan vaak op het menu van de tapasbars en chiringuitos (strandtenten) en worden gegeten als tapas. Er gaat vooral veel knoflook en in mindere mate pepertjes in en het is de bedoeling om lekker te dopen met brood in de olie.
In Portugal heb je de beroemde kip piri piri en daar gaan vooral veel pepertjes in en met in mindere mate knoflook. In Portugal zijn zelfs restaurants die alleen maar kip piri piri serveren (met friet en sla).
In Spanje zagen we kabeljauw pil pil op de kaart staan en natuurlijk wilden we dat uitproberen. Helaas was de teleurstelling groot want we kregen kabeljauw in een flauw wit sausje. Was wel lekker maar niet zo pittig als we gehoopt hadden. Blijkt dat dit een Baskisch (deel van Spanje) recept is en manier van kabeljauw klaarmaken. Tijdens de bereiding hoor je pil pil (sissende) geluiden, vandaar ze daar de naam pil pil aan het gerecht geven.
Je ziet het: de benamingen worden door elkaar gebruikt, maar er wordt hetzelfde mee bedoeld. Ook kun je niet spreken van 1 specifiek recept, omdat die per regio verschilt. Wel is de benaming overal van hetzelfde afgeleid: de chilipeper.
5 Verschillende soorten chilipepers
Je hebt veel soorten chilipepers, ze kunnen groot, klein, groen, geel of rood zijn. De kleinste en donkerste zijn meestal het heetste omdat de donkere kleur van de capsaïcine komt die erin zit en capsaïcine zorgt ervoor dat de peper als pittig wordt ervaren op je tong. Het prikkelt namelijk bepaalde sensoren op je tong.
Hoe pittig een peper is wordt gemeten op de Scovilleschaal. Zo scoort de paprika tussen de 0-10 (dus niet zo heet) en de piri piri peper scoort 50.000 tot 100.000 (behoorlijk heet). Daarbij hangt de heetheid van een peper ook nog af van de oogst. Het ene jaar kan de peper heter zijn dan de andere. Pepers kunnen worden gedroogd en gemalen. Je ziet in de winkels ook wel eens cayennepeper staan maar dit is gewoon een van de vele soorten chilipepers. Deze peper werd genoemd naar de hoofdstad van Frans-Guyana, namelijk Cayenne.
6 Chilipepers en gezondheid
Gelukkig zitten er ook stoffen in de peper die goed zijn voor het lichaam. Zo werd het vroeger gebruikt om de spijsvertering te bevorderen. Zo gek was dat niet, want uit onderzoeken van tegenwoordig blijkt dat chilipepers een gunstig effect hebben op de stofwisseling en het hongergevoel. Daarbij zitten er diverse vitaminen en mineralen in de peper zoals vitamine C, A, E, koper, ijzer en magnesium (moet je er wel heel veel van nemen). Daarbij zorgt de capsaïcine in de chilipeper ervoor dat de neurotransmitter endorfine in het lichaam vrijkomt, wat een natuurlijke pijnstiller is. Crèmes met capsaïcine maken de huid plaatselijk gevoelloos. Ook heeft de capsaïcine een antibacteriële werking.
7 Pil pil zelf kweken
De piri piri peper groeit het beste in een tropisch klimaat. Dus als je hem goed in de zon zet, kan je de peper heel goed zelf in de huiskamer kweken. Je moet er alleen wel veel geduld voor hebben! Als je peper is uitgekomen, zou je ‘m ook in een kasje in de tuin kunnen zetten.