Inhoud:
Speculaaskruiden VS kaneel
Ben je toe aan iets anders dan die eeuwige kaneel in je ontbijtje of cakes? Durf te experimenteren: Speculaaskruiden geven veel diepte aan je baksels en gaan jouw creaties naar een hoger niveau tillen. Niets zo makkelijk als deze kruidenmix; je kunt de kruiden door je bananenbrood gooien, in cakes en koekjes gebruiken, je kunt er pancakes mee maken en een taart knapt er altijd wel van op. Niet zo’n ruige keukenprins of -prinses? Gebruik wat van het specerijenmengsel door je yoghurt of je smoothie en je hebt jouw maaltijd in no time gepimpt!
Wat is het?
Speculaaskruiden zijn een combinatie van kruiden als kaneel, nootmuskaat, kardemom en kruidnagel. Soms zitten er wat aanvullende specerijen in (zoals in die van ons) en soms zit er bijvoorbeeld ook amandelmeel in.
Speculaaskruiden worden tegenwoordig gebruikt in pepernoten, gevulde speculaas, ontbijtkoek, spekkoek, in cakes, toetjes en ontbijtgerechten, maar oorspronkelijk was het een mengsel dat specifiek gemengd werd voor speculaas zoals wij dat kennen. Traditioneel worden de specerijen gemengd met roggebloem, basterdsuiker, boter en bakpoeder. De roggemeel geeft de speculaas een vaste structuur, terwijl het bakpoeder zorgt voor iets meer lucht.
Verder wordt natuurlijk alles lekker als je boter en suiker toevoegt.
Ook Duitsland en België hebben een variant op de speculaas; de Belgische versie kent alleen wat kaneel in zijn mengsel dus eigenlijk mag de speculaas van onze buren de naam speculaas niet eens dragen. Daarom heet het natuurlijk speculoos; hebben ze wel weer mooi bedacht.
Wat kun je ermee?
Gooi eens 2 eetlepels kruiden door je taart, een theelepel door je smoothie of gooi wat van de mix door je warme melk.
Ben je slecht in ontbijten? Maak dan deze frozen yoghurt muesli bars met daarin Speculaaskruiden. Hiermee krijg je elk kind aan het ontbijten, gegarandeerd. Of deze super simpele appeltaart koekjes of deze Indonesische brownies, allemaal even makkelijk en snel te maken. Kun je je de laatste keer niet meer herinneren dat jij iets in prima staat uit de keuken hebt getoverd? Deze overnight oats met de smaak van appeltaart kun zelfs jij maken.
Door de kaneel, anijs, kardemom en steranijs is het een zoetig mengsel en dus te gebruiken in je lekkere zoete baksels, maar er zitten heel veel andere specerijen in als koriander, nootmuskaat, karwij, gember, piment en foelie, waardoor het ook lekker is in hartige gerechten.
De ingrediënten van onze Speculaaskruiden
Kaneel
Diegene met de grootste mond is kaneel, die is absoluut aanwezig. Hierdoor ruikt je keuken in no time naar koekjes, appeltaart en alles wat met het goede leven te maken heeft.
Hoewel de meeste kruiden en specerijen de zaden of het fruit van een plant of boom zijn, is kaneel de schors van een boom, vandaar de houtachtige structuur en de bijzondere vorm.
Koriander
Koriander wordt ook vaak ketoembar genoemd en is één van de meest gebruikte specerijen, met name in Mexico en India. Vergis je niet: de verse bladeren en de zaadjes smaken erg verschillend.
Nootmuskaat
Nootmuskaat is het schraapsel van de pit van de vrucht van de nootmuskaatboom en heeft misschien een wat stoffig karakter, doordat wij kaaskoppen het vooral kennen in oudhollandse gerechten, terwijl nootmuskaat juist heerlijk is in zowel hartige als in zoete gerechten.
Heb je een keelonsteking? Pers dan 3 citroenen uit met een theelepel nootmuskaat en neem af en toe een slokje (niet teveel in 1 keer, anders wordt je high door de nootmuskaat).
Kruidnagel
Ook kruidnagel is iets wat je overal in kunt verwerken. Kruidnagel heeft een vrij sterke smaak, pittiger dan nootmuskaat. Het is een beetje menthol, een beetje anijs, een beetje kaneel, een beetje de grote broer van nootmuskaat. Ja, hoe ga je het omschrijven?
Wel leuk: heb je last van je kies? Leg er een kruidnagel op en je zult merken dat het snel minder voelt. Kruidnagel werkt verdovend.
Gember
Gember is nog nooit zo populair geweest als nu, met een vrij pittige, maar niet hete smaak. Je kunt gember makkelijk gebruiken in verse thee, maar stukjes verse gember meekoken met je rijst is ook erg lekker.
Mensen met maagklachten kunnen baat hebben bij gember.
Piment
Piment wordt ook wel Jamaicapeper genoemd, of de Engelse vertaling: Allspice. Zoals veel, komt ook deze naamniet uit de lucht vallen; de smaak van piment lijkt op een explosie van heel veel kruiden: van nootmuskaat, peper, kruidnagel, gember en kaneel.
Anijs
Wie heeft er vroeger geen warme melk met anijs gekregen als ie niet kon slapen? Anijs heeft een frisse, licht zoete smaak. Anijs is goed voor je spijsvertering en voor problemen bij de ademhaling, zoals astma.
Karwijzaad
Karwij heeft iets weg van komijn, waarschijnlijk omdat de twee familie van elkaar zijn, maar karwij is iets sterker van smaak en heeft minder de typerende bittere smaak van komijn, het heeft meer weg van een kruidige anijs-achtige smaak.
Kardemom
Heel knap en opvallend groen tussen alle specerijen: kardemom. Het heeft een zoete, maar toch ook licht scherpe smaak en zorgt voor een frisse toon in gerechten. In India werd kardemom nog vaker gebruikt als geneesmiddel dan als verrijking van het voedsel: doktoren schreven kardemom voor bij klachten aan de urinewegen, maar ook om overtollig vet kwijt te raken, omdat het de spijsvertering stimuleert.
Foelie
Nootmuskaat en foelie komen van dezelfde plant, of eigenlijk vrucht. Foelie zit om de nootmuskaat (de pit van de vrucht) heen. Hoewel beiden op elkaar lijken, is nootmuskaat iets zoeter.
Steranijs
Misschien wel de meest knappe onder de specerijen. Dit ster-vormige specerij is geen familie van de anijs, maar ze hebben iets van elkaar weg. Steranijs heeft een scherpere smaak en geur en smaakt heerlijk in zoete gerechten, maar ook bij gestoofd vlees of wild.
Hoe is het ontstaan?
Persoonlijk zijn wij nog nooit iemand tegengekomen die niet van speculaas houdt. Het zit al in onze genen vanaf de jaren 1600 …. serieus!
De eerste specerijen die werden verhandeld vanuit het verre oosten waren vooral kaneel, nootmuskaat, peper en kardemom. Vandaar waarschijnlijk dat dit zo traditioneel aan Nederland verbonden is. Je weet dat we ons tijdens de VOC periode niet bepaald op de achtergrond hebben gehouden.
Wij maakten dit heerlijke platte koekje vooral tijdens Sint Nicolaas…. Speculaas… hoor je verband al? ‘Spec’ van de specerijen en ‘ulaas’ van Nicolaas, voor ons staat dit als een paal boven water. De geschiedenis zegt echter dat het mogelijk ook andere betekenissen heeft. Speculum is namelijk Latijns voor spiegel en die speculaaspop die altijd gemaakt werd rond die tijd was heel plat als een spiegel. Of het woord Speculator, Latijns voor ‘hij die alles ziet’
En dat verwijst natuurlijk weer naar Sint Nicolaas die alles ziet. Kun je verder niets mee met deze info, wel leuk om te weten.
