Inhoud:
Wat is kurkuma voor kruid?
Veel van jullie zullen zich afvragen: wat is kurkuma? Het is helemaal hot en je ziet het steeds vaker voorbij komen, maar waar komt het vandaan, wat bedoelen we er nou eigenlijk mee en vooral; wat kun je ermee? Over kurkuma kunnen we niet kort zijn, want het is één van de meest veelzijdige kruiden die wij kennen.
Wat is kurkuma kruid?
Kurkuma is een specerij en heeft eigenlijk heel veel namen. Zo is het ook wel bekend onder de namen geelwortel, koenjit (Nederland-Indisch), kuynit (Indonesisch), koenier (Surinaams-Nederlands) en turmeric. Sommigen noemen het ook wel het gouden kruid omdat het gezond blijkt te zijn voor je gezondheid. Het wordt gewonnen uit de wortels van de curcuma longa plant die het beste groeit in (sub)tropische landen als India, Pakistan en China op een hoogte van 2000 meter. Het is familie van de gemberwortel en smaakt hier ook licht naar. Na ongeveer 10 maanden kan de plant geoogst worden. De wortels van de plant worden gekookt en 10 dagen gedroogd voordat ze gemalen worden. In India gebruikt men al 6000 jaar kurkuma en noemen ze het ook wel ‘Geschenk van de natuur’.
In Europa kende men geen kurkuma, maar met de koloniale reizen kwam het ook hier naartoe. Alleen was het erg duur en was het een luxe als je het kon gebruiken in gerechten, omdat het zo zeldzaam te krijgen was in Europa.
Hoe ziet kurkuma eruit?
Het is een kleine gele wortel en het binnenste van de wortel ziet er oranje-geel uit, wat de stof Curcumine bevat. Deze stof wordt ook wel gebruikt om producten een gele kleur te geven. Ook kan je er je kleren een geel-oranje kleur mee geven. Balen als je de wortel in stukjes wilt snijden want dan kleuren gelijk je vingers mee. Zo worden volgens een Hindoestaans ritueel de handen geel gekleurd met kurkuma. Laat het ook niet op je kleren vallen, want je krijgt deze kleur er bijna niet uit gewassen.
Hoe kan je kurkuma in gerechten gebruiken?
Je kunt er eindeloos veel gerechten mee maken. We hebben er een aantal voor je op een rijtje gezet.
Zo kan je de wortel schillen en in kleine stukjes snijden en door gerechten doen. Wij doen de stukjes altijd door de rijst als we die koken. Dit geeft de rijst een mooie gele kleur, het is lekker en gezond. Als je er wat Vadouvan kruiden van Green Gypsy en kokos (optioneel) bij doet dan heb je echt heerlijke rijst. Ook kan je de wortel meekoken in soepen, curry’s, of pureren in groeten en fruitsmoothies.
De gemalen vorm is vaak een onderdeel van een mix van kruiden en zit met name in mixen als kerrie. Het wordt vooral in de Oosterse en Indiase keuken gebruikt maar omdat het zo veelzijdig is, wordt het in steeds meer gerechten gebruikt. Het smaakt een beetje bitter, pittig en wordt eigenlijk ook vaak gebruikt als smaakversterker. Het kan alleen niet worden opgenomen door water, maar wel door vet dus je moet er altijd olie e.d. bij doen.
Uiteraard maakt Green Gypsy Spices ook gebruik van kurkuma. Zo zit het in de Gele Curry, Vadouvan, Ras el Hanout, Oud Hollandse Opfluffer, Love Your Chick en Skinny Dipping kruiden. Kurkuma zelf heeft best een uitgesproken smaak, waar je misschien niet altijd op zit te wachten. Wil je wel kurkuma binnenkrijgen? Kies dan voor een kruidenmix waar kurkuma in verwerkt zit. In plaats van de puur ‘aard-achtige’ smaak, krijg je dan een kruidige smaak die juist goed bij het gerecht past. De Love Your Chick hebben een linzenburger heel speciaal gemaakt en de Oudhollandse Opfluffer maakt elke stamppot lekker, net even anders dan anders.
Melk:
Voeg een klein beetje kurkuma toe aan je melk en creëer ‘gouden melk’.
Thee:
– 1 kopje heet water
– 1 theelepel kokosolie
– ¼ van een theelepel kurkuma in poedervorm
– Citroensap
– Honing
– Kaneel
Zelf kweken:
Je kunt kurkuma uitstekend zelf kweken. Het gaat een beetje hetzelfde als bij gember. Je stopt de wortel 3 cm onder de grond, folie erover en op een warm plekje zetten en wachten maar. Wij vonden een hele mooie uitgebreide beschrijving de website van Plantaardiger.
Kurkuma smoothie
Ingrediënten voor één smoothie:
- ½ tl honing naar keuze
- ½ tl gedroogde, gemalen kurkuma
- 1 à 2 tl geraspte verse gember
- 200 ml melk naar keuze
- 1 kleine, super rijpe banaan
- zwarte versgemalen peper
Recept van: Karola’s Kitchen.
Is kurkuma goed voor je gezondheid?
Kurkuma wordt tegenwoordig als superfood in de markt gezet wegens zijn genezende werking. Dit komt vooral door de stoffen curcumine en turmerone die in de wortel zitten.
• Curcumine: Deze stof bindt giftige metalen en is ontstekingsremmend.
• Turmerone, wat het herstel van stamcellen in de hersenen ondersteunt, en nuttig kan zijn bij de behandeling van alzheimerpatiënten.
• Het bevat de vitamines als A, B1, B2, B3, B6, B12, C, D, E, en K.
• Mineralen als ijzer, calcium, magnesium, kalium en zink.
• Daarbij verbetert het de spijsvertering, is het goed voor de darmen en bevordert het de ontwikkeling van gal en maagsap.
• Ook zegt men dat het kan helpen tegen trombose en diabetes.
• Traditioneel wordt kurkuma in India gebruikt voor de behandeling van wondjes en schrammen en is het een veelgebruikt kruid in de Ayurveda (dit is een Indiaase traditionele geneeswijze).
Of deze stellingen waar zijn durven wij niet te zeggen maar er wordt veel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan en die spreken elkaar nogal eens tegen. Onder meer omdat het slecht in de darmen wordt opgenomen, dus twijfelt men of het dan veel effect kan hebben. Voeg je zwarte peper toe aan de kurkuma en iets vetachtigs dan wordt dit wel beter opgenomen in de darmen. Feit is wel dat het een aantal gezonde stoffen bevat maar dat je dit niet als medicijn kan benoemen.
Ook mag je niet veel kurkuma capsules innemen als je medicatie tegen kanker neemt, omdat dit de werking ervan negatief beïnvloedt.